Co zrobić, żeby być artystą znanym, cenionym i bogatym? Na początek można na przykład przeczytać "Krótką historię Grupy Ładnie".

Dwa lata temu został uznany przez prestiżowy magazyn Flash Art za najważniejszego młodego artystę na świecie. Najważniejsze domy aukcyjne sprzedają jego obrazy za dziesiątki, a nawet setki tysięcy dolarów. Oczywiście: Sasnal. A co robił, gdy był młody? Wydana właśnie "Krótka historia Grupy Ładnie" Magdaleny Mrągowskiej, Dominiki Kuryłek i Ewy Małgorzaty Tatar opowiada o latach, gdy Wilhelm Sasnal z kolegami Marcinem Maciejowskim i Rafałem Bujnowskim stawiali pierwsze kroki jako artyści. Wielu będzie zaskoczonych tą historią.

Grupa Ładnie bynajmniej nie była poważną, nadętą formacją artystyczną. O nie! Była tworem imprezowo-towarzyskim. "To była jakaś kolosalna zgrywa, trudno to traktować poważnie, ja przynajmniej nigdy nie traktowałem tego tak do końca serio (…) Grupa Ładnie to była po prostu kpina" - tak Sasnal komentuje dzisiaj lata, gdy razem z Maciejowskim i Bujnowskim (także uznanymi obecnie artystami) oraz wykładowcą rysunku na Politechnice Krakowskiej Markiem Firkiem i tajemniczym Józefem Tomczykiem zwanym Kurosawą występowali jako tzw. "ładniści". Cała piątka poznała się na Politechnice, w kółku prowadzonym przez Firka. Tu też pojawił się Kurosawa, który dorabiał pozując studentom jako model.

Objawili się jako wyluzowani, inteligentni, zdolni faceci ze świetnym poczuciem humoru - których wspólny projekt wszedł jednak do historii polskiej sztuki jako najciekawsze i jedno z najważniejszych zjawisk artystycznych po transformacji.

Mówi się nawet w kontekście Grupy Ładnie o boomie nowej sztuki, sztuki młodych ludzi, pokolenia urodzonego w latach 70., które nie dało się konserwatywnemu światu ASP. Interesowała ich rzeczywistość wokół - zwyczajne sytuacje, przedmioty, ludzie. Na ich pracach - obrazach, grafikach, billboardach - oglądać było można butelki piwa, płyty, różne sprzęty, kable, sklepy, cegły... Życie. Malowane prosto i syntetycznie. Chłopaki przekłuli po prostu balon nadętego akademizmu. Bardzo szybko każdy poszedł swoją drogą - rozwinął indywidualny styl, artystyczne zainteresowania i zaczął pracować na swoje konto. Ale trudno jest oddzielić grubą kreską działalność grupy od samodzielnych poczynań artystów. To cienka linia. Czym była tak naprawdę Grupa Ładnie? Grupą znajomych, którzy świetnie się razem bawili, ale niekoniecznie razem tworzyli? W końcu działała kilka ładnych lat (1997 - 2001), a cała piątka miała tylko jedną wspólną wystawę i przeprowadziła tylko jedną wspólną akcję, billboardową - promocję kultowej w tamtych latach Radiostacji. No i było jeszcze kultowe Pismo we wtorek. Tyle. Jak na słynną grupę trochę mało. Ale czy jest sens obalać mit Ładnie?

Nie ma. Zwłaszcza, że nie wiadomo, czy gdyby nie Ładnie, świat usłyszałby o Sasnalu, Maciejowskim i Bujnowskim. Stworzenie grupy to świetny chwyt promocyjny i jak mówi w jednym z wywiadów Marek Firek "Wiadomo, że w kupie raźniej, bo kupy nikt nie ruszy".

Idea założenia grupy według Firka - trzeba dodać, że dojść nie sposób, jak i kiedy konkretnie to się stało, bo każdy z członków wspomina to inaczej - pojawiła się w 1995 roku, w znanym wtedy klubie Roentgen. "Wtedy brało się jedno piwo, a pod stołem piło wino"- wspomina Firek. W takich mniej więcej okolicznościach zawiązała się grupa i one świetnie oddają jej charakter. Tak się panowie poznali, polubili i zaczęli razem "bujać" prowadząc godne pozazdroszczenia towarzyskie nocne życie. "Można powiedzieć, że w dzień nie było Grupy Ładnie"- czytamy w wywiadzie z Romanem Dziadkiewiczem, przyjacielem młodych twórców.

Bo Krótka historia jest opowiedziana za pomocą wywiadów z członkami grupy i ich znajomymi artystami oraz kuratorami; autorzy książki sięgnęli także do przedruków tekstów i recenzji z gazet, dokumentacji akcji, spotkań, a w końcu grafik, obrazów. To barwna i zabawna opowieść po lekturze której nie sposób nie polubić trzech znanych dzisiaj artystów.

Newsweek 04 marca 2009

• • •

Więcej o książce Krótka historia Grupy Ładnie w katalogu Korporacji Ha!art

Krótka historia Grupy Ładnie w naszej księgarni internetowej