Wojciech Bruszewski, prekursor i tytan polskiej sztuki wideo, pod koniec swojego życia poczuł się rozczarowany oddziaływaniem sztuki współczesnej i zwrócił się ku formom literackim. Tuż przed śmiercią, dwa lata po niezwykle entuzjastycznie przyjętym Fotografie, eksperymentatorskim kolażu współczesnych autorowi wydarzeń, napisał Bruszewski Big Dick, monumentalną, wielowątkową powieść aspirującą do pomieszczenia w sobie istoty XX wieku.

Głównym bohaterem powieści jest Richard von Hakenkreuz, który na początku XX wieku z niewielkiej miejscowości w Afryce przyjeżdża do Europy i przywozi ze sobą swastykę. Akcja rozgrywa się przez cały XX wiek i w początkach XXI wieku do momentu usunięcia z programu Microsoft Word symbolu nazizmu. Autor powieści określił jej gatunek jako „fikcję dokumentalną”. Mistrz kamuflażu Richard von Hakenkreuz jest postacią drugiego planu w makropolityce XX wieku, spotyka się z możnymi tego świata (prezydentami, generałami, biznesmenami). Pojawia się w bardzo ważnych, rozstrzygających, jak i kompromitujących momentach dziejów ludzkiego globu. Książka zakrojona jest na wielowymiarową, brawurową, niemożliwą opowieść o XX wieku. W realizacji tej niemożliwości pomaga artyście forma utworu. „Fikcja dokumentalna” zawiera 44 kody, które są odsyłaczami do „elektronicznej biblioteki” zawierającej zaszyfrowane pliki audiowizualne oraz fotografie. Specjalnie przygotowana przez artystę strona internetowa staje się integralną częścią powieści. Czytelnik w konkretnych partiach przerywa lekturę tekstu i dzięki znajomości kodu dostaje się do „elektronicznej biblioteki”, gdzie konfrontuje świat przedstawiony w słowach z dowodami audiowizualnymi w Internecie, które stawiają jeszcze więcej znaków zapytania i potęgują poczucie halucynacyjnego porządku świata.

• • •

Wielowątkowej, brawurowej, panoramicznej powieści Wojciecha Bruszewskiego nie da się odnieść do żadnego z nurtów polskiej prozy najnowszej. To przedziwne opus, świetnie dopracowane w szczegółach, z intrygującym, konsekwentnym podglebiem symbolicznym, przywodzi na myśl raczej dokonania Thomasa Pynchona, Salmana Rushdiego, Kurta Vonneguta i kilku innych wybitnych przedstawicieli światowego postmodernizmu z jego najlepszego okresu. Jako taki, utwór ten ma najlepsze szanse na to, by Bruszewski performer, autor instalacji, malarz, muzyk eksperymentalny, dramaturg, na dobre ugruntował swoją pozycję w Polsce jako świetny prozaik.

Big Dick wzorowo pokazuje, jak połączyć literacki eksperyment z przyjemnością lektury. Powieść czyta się świetnie, a jednocześnie jest ona intelektualną ucztą.

Mariusz Pisarski

• • •

Powieść Big Dick to jedna z najbardziej odważnych i nowatorskich propozycji wydawniczych ostatnich lat. Intermedialność pozycji autorstwa Bruszewskiego to założenie, które stanowi punkt wyjścia do tworzenia zupełnie nowych narracji, w których, podobnie jak w internecie, liczy się przede wszystkim „wielozadaniowość” i „chaos informacyjny”.

Joanna Ostrowska

• • •

Recenzje i artykuły powiązane:

• dofi.com.pl: Dominika Fijał o "Big Dicku"
• "Rita Baum": Urszula Pawlicka o "Big Dicku" Bruszewskiego
• kulturaonline.pl poleca "Big Dicka" na Święta
• krytykapolityczna.pl: Andrzej Szpindler o "Big Dicku" Bruszewskiego
• "Kronika miasta Łodzi": Marcin Kieruzel o "Big Dicku"
• popmoderna.pl: Alicja Kosterska o "Big Dicku" Wojciecha Bruszewskiego
• papierowemysli.pl: Piotr Mrok o "Big Dicku" Bruszewskiego
• Gildia.pl: Alicja Laskowska o "Big Dicku" Bruszewskiego
• "Newsweek": Leszek Bugajski o "Big Dicku" Wojciecha Bruszewskiego
• strefaautora.pl: Katarzyna Krzan o książce Wojciecha Bruszewskiego
• wzielonej.pl: Marcin Radwański o książce Wojciecha Bruszewskiego
• Techsty.art.pl: Mariusz Pisarski o "Big Dicku" Wojciecha Bruszewskiego

• • •

Inne książki autora w katalogu wydawniczym Korporacji Ha!art:

• Fotograf (2007)

• • •

Zobacz także:

• Obsessive Anticipation [chapbook] (2013)

• • •

Wojciech Bruszewski (1947-2009) – polski reżyser, operator filmowy, artysta multimedialny, wykładowca. Prekursor sztuki wideo w Polsce. Ukończył studia na wydziałach: operatorskim w 1970 roku i reżyserii w 1975 roku, w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Jako artysta związany był ze sztuką awangardową. Był współzałożycielem i jednym z filarów łódzkiej grupy Warsztat Formy Filmowej. W latach siedemdziesiątych, jako członek Warsztatu, uczestniczył w międzynarodowym ruchu Kina Strukturalnego. Najważniejszą manifestacją tego ruchu była seria wystaw Film Jako Film. Pierwsza edycja miała miejsce w Niemczech (w Kolonii, Stuttgarcie, Essen i Berlinie), a druga w roku 1978 w Londynie. Członek grupy Zero61. Od 1981 roku członek Internationales Künstler Gremium w Niemczech. W latach 1990-1992 Prezes Konstrukcji w Procesie. Współzałożyciel Stowarzyszenia GUST (Grupy Użytkowników Systemu TeX). Jako filmowiec i twórca sztuki wideo brał udział w prestiżowych wystawach artystycznych, takich jak: documenta 6, documenta 8 w Kassel czy Presences Polonaises w Centrum Pompidou w Paryżu.

• • •

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego