Niż

Przestrzeń pisma Jaya Davida Boltera traktuje o tym wszystkim, co zapowiada jej podtytuł: o przemianach druku, książce, literaturze, nowych mediach i ich kulturowych zastosowaniach. To oczywiście prawda, ale przede wszystkim zajmuje się ona naszą kulturą, w której wzorem istnienia myśli była do niedawna jeszcze drukowana książka, w momencie wielkiej przemiany: zmiana medium z drukowanego na elektroniczne pociąga bowiem za sobą zmianę o wiele istotniejszą – cywilizacyjną.

Książka Boltera, mimo że wydana pierwotnie w roku 1991 (zmienione drugie wydanie ukazało się po dziesięciu latach i jest podstawą tego przekładu), nie straciła nic na aktualności – nadal żyjemy w „późnej epoce druku” i nadal dotyczą nas jej problemy. Nawet jednak tam, gdzie fakty dogoniły śmiałe wizje Boltera, jest Przestrzeń pisma nadal odkrywcza i zachowuje walor książek wybitnych. Jej wybitność polega na tym, że daje nam doskonale funkcjonalny słownik do opisu obecnego stanu kultury i jej technologicznych umocowań, słownik, który zachowa ważność nawet w obliczu kolejnych przemian, następnych – trudnych na razie do przewidzenia – remediacji.

Michał Tabaczyński, tłumacz

• • •

Czytając rozpoznania Boltera z roku 1991, nie możemy oprzeć się wrażeniu, że Amerykanin posiadł dar przewidywania przyszłości. Gdy pisze na przykład: „Niektóre komputery już osiągnęły rozmiar i wagę notatników i nietrudno sobie wyobrazić ekran, który jest tak czytelny jak zadrukowana kartka”, dzisiejszemu czytelnikowi pozostaje tylko zakrzyknąć w duchu: „Prorok jaki czy co?!”. Takich zdumień lektura ta dostarcza nam obficie. Oczywiście, nie wszystkie przewidywania się sprawdziły, niektóre zjawiska sieci lat dziewięćdziesiątych odeszły w niepamięć – ale to przecież równie ciekawe: jak wyobrażano sobie rozwój Internetu już za czasów Yahoo!, ale jeszcze przed Google’em.

Bolter zatrzymuje dla nas pewien moment w historii nowych mediów, objaśnia czytelnikom rzeczy, które dla nas są dziś chlebem powszednim – czaty, strony domowe i fanowskie. Nie irytuje nas jednak wyjaśnianie oczywistego – wręcz przeciwnie, spojrzenie autora pozwala nam na krytyczną refleksję nad tekstem elektronicznym z perspektywy człowieka, który pamięta jeszcze takie rozróżnienia, jak to na Internet i WWW. To podróż do korzeni, dla niektórych nostalgiczna, dla innych archeologiczna.

Aleksandra Małecka, tłumaczka

• • •

Recenzje i artykuły powiązane:

• gitgames.blogspot.co.uk: Adriano 'Borejko' Kuc o "Przestrzeni pisma" Boltera
• e-czaskultury.pl: Katarzyna Lisowska o "Przestrzeni pisma" Boltera
• prowincja.art.pl: Michał Szymański o "Przestrzeni pisma" Boltera
• mgzn.pl: recenzja "Przestrzeni pisma" Boltera
• magazyn.o.pl: Maciej Jakubowiak o "Przestrzeni pisma" Boltera
• Fotorelacja: Spotkanie wokół "Przestrzeni pisma" w Zachęcie
• popmoderna.pl: Krzysztof Kunisz o "Przestrzeni pisma" Boltera
• papierowemysli.pl: Kamil Nowak o "Przestrzeni pisma" Boltera
• strefaautora.pl: recenzja "Przestrzeni pisma" J.D. Boltera

• • •

Jay David Bolter (1951), profesor Georgia Institute of Technology, klasyk badań nad nowymi mediami, teoretyk hipertekstu, a także współtwórca (razem z m.in. Michaelem Joyce’em) programu Storyspace – doskonałego, pionierskiego narzędzia do tworzenia hipertekstów. Jest autorem klasycznych książek z dziedziny nowych mediów, m.in. Człowiek Turinga. Kultura Zachodu w wieku komputera (1984; wyd. polskie 1990), Przestrzeń pisma. Komputery, hipertekst i remediacja druku (1991, II wyd. 2001) oraz Remediation: Understanding New Media (wraz z Richardem Grusinem, 1999) i Windows and Mirrors: Interaction Design, Digital Art and the Myth of Transparency (wraz z Diane Gromalą, 2003).

• • •

Wydawcy:

• • •

Publikacja wydana w ramach Programu Liberatak realizowanego przez MCK w Bydgoszczy