Niż

Jedna powieść – Życie i czasy Michaela K Johna Maxwella Coetzeego – i dwadzieścia esejów krytycznych na jej temat, m.in. Nadine Gordimer, Dereka Attridge'a, Davida Attwella, Mike'a Maraisa, Agaty Bielik-Robson, Przemysława Czaplińskiego. Autorzy, obierając za punkt wyjścia Michaela K, prostaczka z Kapsztadu, poruszają całe spektrum problemów filozoficznych i krytycznoliterackich: od powinności pisarza do ograniczeń krytyki, od przyjemności tekstu do odpowiedzialności komentarza, od etyki, czyli relacji z innym, do polityki – przemyślenia wartości tkwiących u podstaw wspólnoty, od możliwości literatury do opresji systemów klasyfikacji. Krytyczny wielogłos prowadzony przez badaczy z ponad dziesięciu krajów dopełniają wywiady z Coetzeem i Magdaleną Konikowską, polską tłumaczką Życia i czasów Michaela K.

• • •

Fragmenty recenzji:

Teksty zgromadzone w Wielkich artystach ucieczek dopełniają się, czasem wchodzą w polemikę, czasem istnieją obok. Całość stanowi nowatorską i świeżą w namyśle próbę złączenia eksploracji kulturoznawczej, literaturoznawczej, filozoficznej. Wszystko to jest inspirowane potencjałem interpretacyjnym tekstu Coetzeego. Zaznaczam to, gdyż – co cenne – rozmaite wykładnie „nie przykrywają” tekstu Coetzeego. Komentarze innych wykładni, komentarze poprzez inne teksty są prowadzone w sposób wyważony z pamięcią o tym, że należy wrócić do tekstu.

Z recenzji prof. Aleksandry Kunce

Redaktorzy dają nam do ręki tom będący ćwiczeniem w uważnym czytaniu, zaproszeniem do krytycznego myślenia o tekście, którego odczytanie nigdy nie jest definitywne i otwiera przed nami każdorazowo nowe możliwości. Wielcy artyści ucieczek to przykład doskonale skomponowanego podręcznika dla adeptów literaturoznawstwa, którzy chcą przekonać się, jak wygląda kulturowa teoria literatury „w akcji”. Książka jest również obowiązkową lekturą dla wszystkich czytelników J.M. Coetzeego, zarówno tych profesjonalnych, jak i otwartych na tekst literacki „naiwnych” (w Atwellowskim duchu) odbiorców.

Z recenzji prof. Pawła Zajasa

• • •

Recenzje i teksty powiązane:

• Jean-Paul Engélibert – Jak Michael K stawał się niedostrzegalnym. „Literatura mniejsza” i opór
• popmoderna.pl: Konrad Janczura o "Wielkich artystach ucieczek"
• strefaautora.pl: catarina o antologii "Wielcy artyści ucieczek"

• • •

Cytaty z książki:

Powieści Coetzeego wymagają nie takich odpowiedzi, które pretendują do powiedzenia prawdy o nich, lecz takich, które uczestniczą w ich twórczej otwartości.

Derek Attridge

Życie i czasy Michaela K ukazują nam ostatecznie wizję oporu obecną w otwartej nieskończoności pisarstwa, i wybierają, jako swoje pole działania, nie transcendentalną ramę tworzenia czy niszczenia historii, lecz społeczną wymianę literatury w szczególnym kulturowym kontekście.

David Attwell

Literatura Coetzeego, która nigdy nie potrafi ukonstytuować się bez winy i wciąż autotematycznie roztrząsa sens swego powstania, dotyczy właśnie najgłębszego punktu etyki pisania: pisać czy nie pisać? Kolaborować czy nie kolaborować? I, co chyba najważniejsze – jak pisać, żeby nie kolaborować?

Agata Bielik-Robson

Michael-idiota, przygłup, ludzik ziemny to istota poniżej oczekiwań; Michael-asceta to nieledwie Chrystus. W ten sposób, nie spełniając prostych kryteriów, bohater stawia opór wszelkim – rasowym, płciowym, wiekowym, przestrzennym, biologicznym, gatunkowym czy rodzajowym – klasyfikacjom i doprowadza je do implozji.

Przemysław Czapliński

• • •

Publikacja dofinansowana ze środków Instytutu Kulturoznawstwa i Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• • •

• • •

Patroni medialni: