Dwujęzyczny zbiór tekstów teoretycznych i programowych głównego twórcy i teoretyka liberatury – Zenona Fajfera, zredagowany i przetłumaczony na język angielski przez Katarzynę Bazarnik, ze wstępem prof. Wojciecha Kalagi, oraz artykułami Katarzyny Bazarnik, Agnieszki Przybyszewskiej i Łukasza Jeżyka.

Premiera książki odbyła się 5 czerwca 2010 roku na Uniwersytecie w Belfaście podczas międzynarodowej konferencji „Displaying Word and Image”, poświęconej m.in. zjawisku liberatury.

• • •

UWAGA! KSIĄŻKA UWOLNIONA! POBIERZ DARMOWY PDF:

• Polska wersja

• • •

Click here for English version

• • •

• • •

„Wymagania lektury stawiane przez liberaturę kształtują nowy typ odbiorcy. Doświadczenie i zachowanie czytelnika empirycznego w formule tradycyjnej jest stosunkowo precyzyjnie zaprogramowane: podąża on śladami czytelnika modelowego po wytyczonych przez tekst ścieżkach, a jego zadaniem jest zbliżyć się możliwie najdoskonalej do swego wirtualnego prototypu. Pewnym wariantem i jednocześnie zaburzeniem tej struktury oczekiwań i strategii było wyodrębnienie dzieł otwartych (Umberto Eco) czy tekstów scriptible (Roland Barthes), wprowadzających opalizację, niepewność i grę w owe ustrukturowane oczekiwania i programy zachowań. (…) Zwieńczeniem tej tendencji jest tekst liberacki, w którym wizualność gra równie istotną rolę jak semantyka języka. Tekst taki wymusza lekturę niesekwencyjną, nielinearną, wymusza (bardziej lub mniej świadome, bardziej lub mniej przypadkowe) decyzje wyboru.”

Wojciech Kalaga
(ze wstępu)

• • •

Substancją literatury jest słowo.
Mówiąc słowo ma się na myśli jego brzmienie i sens,
pisząc – (niekiedy) także wygląd.
O przestrzeni
myśli się rzadko lub wcale.
Jednak słowo, by zaistnieć w czasie,
potrzebuje przestrzeni.
Przynależy ona do słowa na równi z jego

kształtem

dźwiękiem

i

znaczeniem.

 Tak pojęte słowo jest substancją

Liberatury
czyli literatury totalnej,
w której tekst i przestrzeń książki stanowią nierozerwalną całość.

Fizyczny przedmiot przestaje być zwykłym nośnikiem tekstu,
książka nie zawiera już utworu literackiego, lecz
s a m a  n i m  j e s t.
Kartki są jak wersy w poemacie: jest ich dokładnie tyle,
ile ma być, i wyglądają dokładnie tak, jak mają wyglądać.

Architektonika i strona wizualna dzieła są więc nie mniej istotne
niż fabuła czy styl.
I nie ma żadnego powodu, by ograniczać się tylko do
tradycyjnej formy kodeksowej.
Dzieło może przybierać dowolną postać i być zbudowane
z dowolnego materiału.

Zenon Fajfer
(liryka, epika, dramat, liberatura)

• • •

O serii Liberatura:

Ukazująca się od roku 2003 seria "Liberatura" Korporacji Ha!art to zjawisko unikatowe nie tylko na polskim rynku wydawniczym. O jej wyjątkowości decyduje filozofia traktowania dzieła literackiego jako organicznej jedności słowa z przestrzenią zapisu: tekst i forma książki (łac. liber) stanowią integralną całość. Tym, co szczególnie wyróżnia "Liberaturę" na tle innych serii wydawniczych, jest odmienny kształt poszczególnych tomów. Kolejnych tytułów nie łączy wspólna szata graficzna, bowiem w książkach liberackich sfera typografii jest częścią autorskiej wizji. Dotychczas w serii ukazały się m.in. książki Mallarmégo, Johnsona, Queneau, Pereca, Herty Müller i Joyce’a.

• • •

Zenon Fajfer – poeta, twórca teatralny, twórca i teoretyk liberatury, nowego gatunku literackiego integrującego słowo z niekonwencjonalną formą książki. Wprowadził do poezji oryginalną, interaktywną formę poetycką nazywaną wierszem emanacyjnym, poprzez którą symultanicznie kreuje niewidzialny wymiar tekstu. Wykorzystuje także nowe media, tworząc własną odmianę wiersza kinetycznego i poezji hipertekstowej. Współautor, wraz z Katarzyną Bazarnik, książek inicjujących zjawisko liberatury: Oka-leczenie (2000, 2009) i (O)patrzenie (2003) oraz akcji poetyckiej Liberty Poem (Nowy Jork, Chicago, Tajpej, Tokio 2011). Autor m.in. poematu w butelce Spoglądając przez ozonową dziurę (2004), multimedialnej dwujęzycznej książki poetyckiej dwadzieścia jeden liter / ten letters (2010), zbioru tekstów teoretycznych Liberatura czyli literatura totalna. Teksty zebrane z lat 1999-2009 / Liberature Or Total Literature. Collected Essays 1999-2009 (2010), wystawianego we własnej reżyserii dramatu Pieta (Teatr Łaźnia Nowa, Kraków 2006- 2012), hipertekstowego tomu wierszy emanacyjnych Powieki (2013) i zbioru poezji Widok z głębokiej wieży (2015). Swoją twórczość prezentował m.in. w USA, Japonii, Tajwanie i wielu krajach Europy.

• • •

Katarzyna Bazarnik – współautorka książek liberackich i teoretyk liberatury, tłumaczka, badaczka twórczości Jamesa Joyce’a, adiunkt w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego; prowadzi również warsztaty z przekładu literackiego na podyplomowych studiach dla tłumaczy literatury w Katedrze UNESCO do o Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową. Wspólnie z Zenonem Fajferem opublikowała trójksiąg Oka-leczenie (2000-2009) – pierwszą książkę określaną mianem liberatury oraz (O)patrzenie (2003), inicjujące liberacką serię wydawniczą, którą oboje redagują od 2003 r. w Korporacji Ha!art. Również z Z. Fajferem opublikowała w USA tomik Sonnet of Sonnets (2012), będący pokłosiem warsztatów liberatury przeprowadzonych w Kalifornii. Współzałożycielka krakowskiej Czytelni Liberatury (od 2002, obecnie w Małopolskim Ogrodzie Sztuki). Autorka monografii Joyce and Liberature (2011), redaktorka bądź współredaktorka tomów Wokół Jamesa Joyce’a (1998), Od Joyce’a do liberatury (2002), James Joyce and After. Writer and Time (2010), Incarnations of Textual Materiality (2014) oraz monograficznych numerów „Literatury na Świecie” poświęconych twórczości Joyce’a (2004) i B.S. Johnsona (2008). Przełożona przez nią powieść B.S. Johnsona Nieszczęśni otrzymała wyróżnienie na Targach Książki we Wrocławiu (2008). Swoimi publikacjami, przekładami i wystąpieniami wprowadziła zagadnienie liberatury na forum międzynarodowe (Wielka Brytania, Irlandia, Francja, Japonia, Tajwan, USA).

• • •

Recenzje i teksty powiązane z książką:

• kulturaliberalna.pl: Paulina Sieniuć o książkach Zenona Fajfera
• dwutygodnik.com: Wojciech Kalaga o liberaturze

• • •

Inne książki autora w katalogu wydawniczym Korporacji Ha!art:

• dwadzieścia jeden liter / ten letters (2010)
• Zenon Fajfer - Liberatura czyli literatura totalna. Teksty zebrane z lat 1999-2009 / Liberature Or Total Literature. Collected Essays 1999-2009 (2010)
• Oka-leczenie / (O)patrzenie, Katarzyna Bazarnik i Zenon Fajfer (2010)
• Co to jest liberatura, Katarzyna Bazarnik i Zenon Fajfer (2008)
• Spoglądając przez ozonową dziurę (2003)
• (O)patrzenie, Katarzyna Bazarnik i Zenon Fajfer (2003)