Michael Joyce o "Zegarze Bezczasowości" Zenona Fajfera

Michael Joyce

We wrześniu 2016 roku w Nowym Jorku miała miejsce premiera poematu kinetycznego Zegar Bezczasowości / Clock of Timelessness Zenona Fajfera. Projekcją tą poeta zainicjował swój transkontynentalny projekt budowy dwóch wież zegarowych, w Krakowie i w Nowym Jorku, łączący poezję z architekturą. Zamiast cyfr na tarczy zegara znajdować się będzie 12-literowe słowo BEZCZASOWOŚĆ (oraz jego odpowiedniki w trzech językach: TIMELESSNESS / ATEMPORALITÀ / ATEMPORALITÉ), a o pełnych godzinach zamiast hejnału czy kurantów wyświetlać się będą kolejne strofy poematu.

In September 2016 in New York Zenon Fajfer premiered Clock of Timelessness / Zegar Bezczasowości. The presentation initiated his transcontinental project linking poetry with architecture, which consists of two city clocks to be raised in Krakow and New York City. Instead of digits their faces will feature 12 letters of the word TIMELESSNESS (and its equivalents in three other languages: BEZCZASOWOŚĆ / ATEMPORALITÀ / ATEMPORALITÉ), and every hour they will display a poem instead of sounding a chime.

(Photos courtesy of Robert Zott)

 

 

Międzynarodowe spotkanie pod Zegarem Bezczasowości Zenona Fajfera

 

W ramach festiwalu-laboratorium Polish Impact: Ha!wangarda 2016 w Nowym Jorku miałem przyjemność uczestniczyć w przedpremierowym pokazie projektu Zenona Fajfera Zegar Bezczasowości, podczas którego Fajfer wręcz zahipnotyzował publiczność interpretacją cyklu dwunastu lirycznych wierszy, a Katarzyna Bazarnik porwała słuchaczy znakomitymi przekładami na angielski. Zapragnęliśmy usiąść przed taką wieżą zegarową i patrzeć, jak te wiersze godzina po godzinie rozwijają się przed naszymi oczami. Jestem pewien, że zarówno mieszkańcy, jak i turyści odwiedzający Kraków i Nowy Jork, będą w takim samym zachwycie cierpliwie oczekiwać na owe transformujące liryki, spoglądając na nowe wcielenia wież zegarowych ery cyfrowej, podobnie jak niegdyś przyglądano się zniewalająco wspaniałym czasomierzom, od wieków objaśniającym strukturę świata.

W ciągu ostatnich kilku lat miałem szczęście bliżej poznać Zenona oraz Kasię, jego żonę i współpracowniczkę. Nabierając podziwu dla ich twórczości poetyckiej, przekładów, wspólnych wizji artystycznych, zobaczyłem prawdziwych obywateli świata; dostrzegłem liryczną siłę i filozoficzną przenikliwość. Ujęła mnie również głęboka znajomość i uznanie dla kultury amerykańskiej, a zwłaszcza literatury, oraz tego, co łączy ją z kulturą i literaturą polską. Moim zdaniem wszystkie te cechy znalazły zwieńczenie nie tylko w samym koncepcie Zegara Bezczasowości, ale także w cyklu oszczędnych, wzruszających, poetyckich medytacji nad splotem życia, miłości i czasu – nieważne, czy jesteśmy w Warszawie, czy w Waszyngtonie, w Buffalo czy w Bukownie, w Krakowie czy w Nowym Jorku.

Procesja strof, które przewiną się przed oczami widzów stojących u stóp wież zegarowych w obu tych miastach, stanie się, jak określiłaby to Karen Bard, filozofka i fizyk kwantowy, „splątanymi opowieściami”, w których „wiele głosów wybrzmiewa w szczelinach, zawsze już tworząc kakofonię powracających historii, wchodzących ze sobą w nieustanne interakcje, ... rozszczepionych, lecz wciąż na nowo plączących się i splatających ze sobą”.

Jeśli – jak podobno wyraził się Adam Mickiewicz – palce Chopina były „orkiestrą motyli”, to Fajfer, prawdziwie godny, XXI-wieczny następca obu tych twórców, dyryguje „symfonią świetlików”, która na Zegarze Bezczasowości co godzinę rozbłyśnie ponad dachami miast coraz to nowymi konstelacjami.

Michael Joyce

 

 

An International (Co)incident: Zenon Fajfer's Clock of Timelessness

 

I had the pleasure of attending a preview of Zenon Fajfer's Clock of Timelessness project at the Polish Impact: Ha!wangarda Festlab 2016 in New York City, where Fajfer’s mesmerizing twelve lyric poem sequence and Katarzyna Bazarnik's splendid English translations of them captivated those of us in their audience and made us wish we could sit before the actual clocks to witness the poems unfolding hour by hour. I feel certain that residents and visitors of both New York and Krakow will likewise linger before these transformative lyrics and digital age re-creations of the great clock towers that from antiquity forward presented the world to its citizens and, in doing so, held both citizens and the world in thrall.

I have had the great good fortune of coming to know Zenon and Kasia, his wife and fellow artist in recent years and in the process have come to admire their poetry, translations, shared visions, world citizenship, lyrical power and philosophical acuity. I have likewise been taken by their keen appreciation of American culture and especially American literature and what it shares with Polish culture and literature. All those qualities have, to my mind, come to fruition in the Clock of Timelessness, not just as a conceptual project, but as an actual, canny and moving series of poetic meditations upon how life, love, and time itself entwine us whether we are in Warsaw or Washington, Buffalo or Bukowno, Krakow or New York.

The procession of poems that will unfold for viewers before the clock towers in the latter pair of cities are what the quantum physicist and philosopher Karen Barad calls “entangled tales” in which “Many voices speak in the interstices, a cacophony of always already reiteratively intra-acting stories... [each] diffractively threaded through and enfolded in the other.”

If Chopin had in his fingers— as Adam Mickiewicz is supposed to have said— “an orchestra of butterflies,” then Fajfer, as both Mickiewicz’s and Chopin’s true twenty-first century successor, has in his hands a “symphony of fireflies” which each hour the Clock of Timelessness will release over the cities it links like new constellations.

Michael Joyce

• • •

Michael Joyce (1945) – amerykański pisarz, krytyk i eseista. Autor powieści War outside Irleand (1982) oraz powieści hipertekstowych WOE (1991), Twilight, a symphony (1996) i Twelve Blue (1997). Nazywany Homerem hipertekstu, na całym świecie znany jest jako autor afternoon, a story (1987), pierwszego i najgłośniejszego hipertekstu literackiego. Fragmenty powieści zamieszczone zostały w antologii Nortona Postmodern American Fiction (1998). Wydanie polskie jest szczególnie bliskie autorowi, gdyż dorastał wśród polskiej społeczności w Buffalo. „Wychowałem się na Mickiewiczu i Miłoszu, a moja pierwsza miłość była Polką” – wyznaje Michael Joyce.

Projekt Petronela Sztela      Realizacja realis

Nasz serwis używa plików cookies do prawidłowego działania strony. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dla plików cookies oznacza, że będą one zapisywane w pamięci urządzenia. Ustawienia te można zmieniać w przeglądarce internetowej. Więcej informacji udostępniamy w naszej polityce prywatności.

Zgadzam się na użycie plików cookies.

EU Cookie Directive Module Information