Ogień w próżni. Po samospaleniu pod Pałacem Kultury

A więc to już? Jest już tak źle? Polska jest już krajem, w którym dochodzi do samospalenia? To pytanie kołatało mi się po głowie, gdy przeczytałam wiadomość, że ktoś podpalił się w akcie protestu przeciwko polityce PiS. Wydaje mi się, że to pytanie – pytanie o adekwatność tego gestu czy też poczucie, że nie da się go uzasadnić, choć należy traktować go z całą powagą i nad nim boleć – towarzyszy każdemu, kto przejął się tym zdarzeniem (a nie wszyscy się przejęli, wielu na forach rechocze, niektórzy przymykają oko, bo to pewnie pewnie wariat).

O esejach Rebeki Solnit „Mężczyźni objaśniają mi świat”

Z jakichś względów uprzedzonym wobec feministek czytelnikom Solnit powtarza do znudzenia: nie każdy mężczyzna jest winny. Źle się jednak dzieje, gdy głos kobiet pozostaje niesłyszalny. Gdy doradza się kobiecie, by nie szła ciemną uliczką i by zakładała dłuższe spódniczki, równocześnie usprawiedliwiając męski instynkt drapieżcy. Gdy wyśmiewa się Marsze Szmat, a ofiary męskiego przymusu diagnozuje się jako histeryczki. Solnit dyskutuje z kulturą gwałtu i powtarza: nie o wojnę płci tutaj chodzi, lecz o wojnę ról płciowych – tego, co każe usprawiedliwiać jednych i zakazywać czegoś innym.

Spacerkiem przez krajobraz preapokaliptyczny, czyli ratuj Puszczę, póki możesz

Język nam nie pomaga. Mówimy neutralnie, wręcz flegmatycznie, „zmiana klimatu”, choć bardziej realistycznie byłoby mówić o zapaści lub załamaniu klimatu. Mówimy miło i przyjaźnie „ocieplenie”, choć do czynienia mamy raczej z przegrzaniem. Słowa uspokajają nas, zamiast pobudzać do czynu. I zbyt wielu z nas skwapliwie z tego korzysta, by się bawić i robić kasę. Może i jestem pesymistą. Tak, zaczynam się mentalnie przygotowywać na surrealistyczną, lecz realną ewentualność, że szybciej, niż nam się wydaje, świat, który znamy, się skończy.

Jak pisanie o przemocy seksualnej uczyniło ze mnie seksistkę

Trwająca właśnie akcja #metoo, która w swoich założeniach ma ukazywać ogromną skalę molestowania kobiet, doczekała się wielu złośliwych komentarzy ze strony mężczyzn. Do tego doszły jeszcze ich skargi na molestowanie ze strony kobiet. Nie twierdzę, że takie przypadki nie mają miejsca. Ale czy naprawdę nie można pozwolić kobietom powiedzieć czegoś nie dopowiadając natychmiast: „a co z…?”, „a mężczyźni to…”? Najpierw trzeba by uznać, że nie wszystko kręci się wokół mężczyzn. A z tym zadaniem najwyraźniej nie radzą sobie nawet lewicowi publicyści podpisujący się pod feministycznymi hasłami.

#MeToo

I małe dziewczynki idą do Komunii świętej i grzecznie klękają, i przymykają oczy, i wysuwają języki, i podchodzi do nich wielki pan, i staje nad nimi, i wkłada im coś do ust, ciało ponoć, i idzie do kolejnej, bo to taka fabryka grzecznych dziewczynek grzecznie przyjmujących w siebie obce ciało, a one połykają, bez gryzienia, broń boże, choć wolałyby zobaczyć najpierw, co ksiądz im wkłada do ust. Ale gdy wyciągają opłatek z ust i patrzą, siostra zakonna krzyczy, a wszyscy potępiająco się na nie gapią. Gdy robi to Piotrek z klasy, siostra zakonna się śmieje i grozi palcem, bo Piotrek to nie mała dziewczynka.

Wstyd

Nie umiem rozstrzygać w swojej głowie konfliktów, bo dostrzegam strzępki racji najczęściej po obu stronach, takie moje przekleństwo. Wiecie, ja sam za sebkami wyklętymi raczej nie przepadam, choćby dlatego, że nie czuję się w ich pobliżu bezpiecznie. To chyba dobry powód. Sam chętnie założyłbym sobie czasem barwy narodowe i pocieszył się z bycia Polakiem, bo ja swoją tożsamość narodową całkiem (ciągle jeszcze) lubię, chociaż często atakuję formę polską, bo to jest moja forma i mi wolno.

Trendy Srendy (5): Biedny Panicz Gombrowicz

W polskiej literaturze oficjalnie przodują dwie gałęzie przemysłu: przemysł pamięciowy i przemysł gombrowiczowy. Istnieją produkty sezonowe, takie jak książki o latach dziewięćdziesiątych, kobiece refleksje o śmierci, kryminały religijne albo tzw. pokoleniowe manifesty, ale generalnie wystarczą jakieś Złote żniwa czy Kronos i od razu wszystko nabiera tempa. „Władza daje kasę, a kasa to władza” – jak śpiewał przed laty Dezerter. Polacy nie muszą czytać książek o ludobójstwach ani tym bardziej o Gombrowiczu, ale one w Polsce po prostu muszą być wydawane.

Włożyć w ramkę i kontemplować – o „Blade Runnerze 2049”

Dennis Villeneuve od dawna praktykuje tego rodzaju filmową kulturystykę. W swojej twórczości lubi dźwigać rzeczy pierwsze i ostateczne. Podejmowanej tematyce zawsze nadaje odpowiedni wizualny ciężar. Mało nie pęknie mu żyłka. Podobnie postacie z jego światów – rzadko kiedy mają w sobie jakieś ludzkie ciepło. Ich codzienność wyznacza szlak prowadzący przez kolejne kręgi piekła.

Gdzie jesteś, Polsko?

W miejscu, do którego zawiodła mnie powstała przed pięcioma laty Autostrada Wolności, odczytuję nagłówek na gazecie.pl: Polski aktor grał w „Pasji”, mówił o Bogu. Teraz przyznał się do zmuszania kobiet do seksu. Jest sobota wieczór, po 22:00. Nie idę do Sisyphosa ani do Kantine am Berghain, bo nie stać mnie na bilet. Śmieję się w kułak z tytułu artykułu dnia i pod wpływem nadmiernej antykrępacji wywołanej przebywaniem w wolnym państwie wstawiam zdjęcie nagłówka na mojego fejsbuka.