Ha!art 59 3/2017

Gonzo

Wśród autorek i autorów: Hunter S. Thompson, John Birmingham, Lester Bangs, Kaja Puto, Roberto Saviano, Jan Bińczycki, Boris Kotur, Marco Polo i inni.

Gonzo, mówiąc w skrócie, jest stylem subiektywnego zapisu realnych wydarzeń, balansowaniem na granicy relacji faktograficznej oraz osobistej impresji. [...] Z chęcią wpuszczenia w zastaną rzeczywistość świeżego powiewu sprzed lat, zjawiska, które umknęło uwadze polskich autorów i badaczy, stworzyliśmy roboczy system kwalifikacji na podstawie kilku współrzędnych.

• • •

Nie mogąc wytyczyć precyzyjnych granic, do gonzo zaliczamy teksty:

• Odwołujące się do dziedzictwa kontrkultury. Dziennikarstwo gonzo zrodziło się bowiem w określonych warunkach społecznych. Było pokłosiem kompromitującej się amerykańskiej rewolucji obyczajowej, łabędzim śpiewem kontrkultury, reakcją na konserwatywny kurs amerykańskiej polityki.
• Eksponujące „ja” autorskie i subiektywny wymiar opisywanych wydarzeń.
• Uciekające przed prasową konwencją, „formatem”. Tekst taki porzuca klasyczne prawidła dziennikarstwa, oferuje dalekie dygresje, pozwala zajrzeć za kulisy, poznać tło wydarzeń, masę ważnych i mniej ważnych, ale zajmujących detali.
• Napisane kolokwialnym językiem, nierzadko złośliwe i niepoprawne politycznie.
• Odnoszące się, choćby symbolicznie, do psychodelików lub szerzej, do niecodziennych doświadczeń duchowych.

• • •

Gonzo powstało po to, by zagrać na nosie koncernom medialnym i zniszczyć grzeczne dziennikarstwo. I prawie się udało! Naszym zdaniem przydałoby się wymierzyć policzek także polskiej prasie. Niniejszy numer „Ha!artu” to nasza wariacja na temat tego, czym mogłyby być tygodniki, gdyby zdjąć z nich brzemię bycia dodatkami do reklam. Mogłyby być, ale nie będą, bo wcześniej upadną z powodu spadającego czytelnictwa i naporu jakościowych (i darmowych) treści w internecie. Uważamy, że to przede wszystkim wina wydawców. I wcale nam nie jest przykro.

Zaprosiliśmy autorów z różnych środowisk i o różnych zainteresowaniach do udziału w okołoprasowym numerze „Ha!artu”. Zleciliśmy im przygotowanie tekstów na temat dziennikarstwa gonzo lub stworzenie reportaży w tym stylu. Poprosiliśmy też tłumaczy o przybliżenie tekstów z kanonu i z peryferii. Chcielibyśmy, by sprawa nie skończyła się na jednym numerze. Zachęcamy do nadsyłania tekstów. Ten numer można potraktować jako podręcznik.

– ze wstępu do numeru

• • •

Gonzo! 41. numer „Ha!artu” ma być ozdrowieńczą terapią szokową na nudę i pauperyzację polskiej prasy. Znalazły się w nim teksty najsłynniejszych przedstawicieli gatunku ze Stanów Zjednoczonych (Hunter S. Thompson, Lester Bangs, John Birmingham) i Europy (Roberto Saviano, Boris Kotur, Helge Timmemberg) oraz polskich autorów swobodnie nawiązujących do poetyki gonzo oraz fragmenty historycznych zapisów, które można uznać za teksty prekursorskie wobec Thompsona czy Birminghama. W numerze znalazły się też m.in. teksty na temat filmu dokumentalnego i komiksu jako tworzywa reportażu.

• • •

Redakcja numeru:

• Jan Bińczycki
• Kaja Puto
• Aleksandra Małecka

• • •

Oprawa graficzna: Katarzyna Janota

• • •

Numer uwolniony! Czytaj online ZA DARMO!

• • •

Ha!art nr 41 - Gonzo w naszej księgarni internetowej

• • •

Audio zajawki numeru:

• • •

Spis treści

• Wstęp

TEMAT NUMERU

• Gonzo (fragment), Anthony Hope-Smith, Will Bingley
• Gonzo bez lęku i odrazy, Bartosz Stopel
• Upadek i demoralizacja na Derby Kentucky, Hunter S. Thompson
• Klątwa Lono (fragment), Hunter S. Thompson
• Umarł z falafelem w ręku (fragment), John Birmingham
• Autobiografia śniadego bizona (fragment), Oscar Zeta Acosta
• Con safos, Adam Ladziński
• Gdzie byliście, kiedy umarł Elvis, Lester Bangs
• Lester Bangs miał wąsy, Ziemowit Szczerek
• Mainstream po gonzo: przypadek dziennikarstwa amerykańskiego, Adam Ladziński
• Paliwo z ludzi przyszłością energetyki, czyli nowy dokument gonzoidalny, Sebastian Rerak
• Zestaw składników mielonki z Huntera S. Thompsona, doktora nauk dziennikarskich, Ziemowit Szczerek

POLSKA

• Kiszone frukta z miodem, Grzegorz Kopeć
• Sporysz zamiast pejotlu, Jan Bińczycki
• Podróże z kuzynem, Łukasz Grzymalski
• Radom kontra Polska, Ziemowit Szczerek
• Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna historia Słowian (fragment), Ziemowit Szczerek
• Granice to tylko layout – Z Ziemowitem Szczerkiem rozmawia Jan Bińczycki

ŚWIAT

• Gonzo-Journalismus, czyli antypody niemieckiego dziennikarstwa, Kaja Puto
• Obława na solenizantów, Helge Timmerberg
• Bitwa na gardła, Helge Timmerberg
• Gonzamente. Gonzo we Włoszech, Aneta Wielgosz
• Ci przypadkowi męczennicy wojen Gomorry, Roberto Saviano
• Zmarł Gerard Damiano, reżyser Głębokiego gardła, Damiano Laterza
• „Przede wszystkim nie istnieje obiektywne dzienni­karstwo”. Gonzo jako przepis na wolne media, Mateusz Bieńkowski
• Tekst przeciwko Triestowi pisany na zlecenie, Boris Kotur
• Diaspora biegnie rundę honorową, Zoran Teofilović
• Niezidentyfikowany obiekt latający, czyli torebka na śmieci, Grzegorz Kopeć
• Czarny kwadrat na białym tle, czyli gonzo w Runecie, Kinga Raab
• Rosyjski żywot: czyściec (quiz), Autor nieznany
• Mityng dziesiątego grudnia w Magnitogorsku, Daniła Bljuz

HISTORIA

• Opisywanie świata (fragment), Marco Polo
• Jak Łazarz zgodził się na służ­bę do mercedariusza i co go tam spotkało, Autor nieznany
• Londyński szpieg (fragment), Ned Ward
• Listy z Rosji (fragment), Markiz de Custine
• Szlak oregoński: szkice z życia na prerii i w Górach Skalistych (fragment), Francis Parkman
• Z pół-Azji, Karl Emil Franzos
• Chiński obłęd, Albert Londres
• Jakie to uczucie być karmioną siłą, Djuna Barnes
• Najpierw była Djuna, Aleksandra Małecka

ZDROWIE I URODA

• Gonzo znaczy brud, Jakub Baran
• digital.praha 2.1.2, Arkadiusz Wierzba
• Noc w operze, Maciej i Lucjan z Make Life Harder

LUDZIE I STYLE

• Kawałki z Mongolii, Maciej Rączka
• Zanim zaczniesz przewracać tratwę, pomyśl chwilę, Kaja Puto
• Okiem krakowskiego taksówkarza, Tomasz Janik

KOMIKS

• Wywiad z Markiem Millerem, Z Markiem Millerem rozmawia Michał Chudoliński
• Dziad (komiks), Anna Krztoń
• Komiks bez kompleksów, Jan Bińczycki

• Gonzo na okrągło, czyli poczta literacka bez tajemnic, M.

• • •

• • •

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego