Dublin Miasto Literatury UNESCO świętuje 75. urodziny Finnegans Wake – legendarnej Joyce’owskiej księgi nocy. Dla uczczenia rocznicy każde z siedmiu Miast Literatury UNESCO przygotowało wyjątkowy prezent: filmową adaptację krótkiego fragmentu powieści. Krakowski epizod oparty jest na wydanym w 2012 roku tłumaczeniu Krzysztofa Bartnickiego pt. Finneganów tren, które jest efektem ponad dziesięcioletniej tytanicznej pracy. Uroczysta premiera filmu odbyła się 14 maja w Dublinie. Producentem filmu jest Krakowskie Biuro Festiwalowe.

Autorem koncepcji i reżyserem filmu jest Michał Buszewicz, jeden z najzdolniejszych dramaturgów młodego pokolenia. Wspólnie z Magdą Szpecht, Kubą Laskowskim i Ludwikiem Kamińskim, których zaprosił do współpracy, podjęli się realizacji fragmentu powieści. W filmie wystąpili m.in. bracia bliźniacy Lesław i Wacław Janiccy, słynni aktorzy Tadeusza Kantora (prywatnie prowadzący w Krakowie zakład jubilerski), a także Jaśmina Polak znana z filmu Hardkor Disco. Zdjęcia realizowane były m.in. w Katedrze Zamku Królewskiego na Wawelu, na terenie krakowskiego Szkieletora, a także w zakładzie braci Janickich. Fragment powieści zekranizowany w Krakowie nawiązuje do słynnej legendy o 16-wiecznej królowej piratów, Grace O’Malley, której baron Howth odmówił wstępu do swojego zamku podczas kolacji.

Projekt powstał jako część dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego programu Kraków Miasto Literatury – kampanii społeczno-promocyjnej, służącej wykorzystaniu marki literackiego Krakowa w promowaniu postaw czytelniczych i literatury polskiej.

• • •

• • •

Michał Buszewicz (ur. 1986) to dramatopisarz, dramaturg, autor m.in. tekstu Zbrodnia, zrealizowanego w Teatrze Polskim w Bielsku–Białej (nagroda zespołowa dla najlepszego spektaklu XVIII Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej), Proces Berentyzacji, który został zaprezentowany w formie spektaklu w ramach XII Dni Dramaturgii w Teatrze im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu, Bohaterki, wystawionego w 2013 roku w tym samym teatrze, a także Misja (wojny od których uciekłem), który znalazł się w półfinale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej 2012. Był asystentem Pawła Miśkiewicza przy realizacji spektaklu Mewa wg Antoniego Czechowa.

James Joyce to jeden z największych artystów XX wieku, irlandzki pisarz tworzący po angielsku. W akcie protestu wobec zaściankowości i bigoterii rodzinnego Dublina w 1904 roku na zawsze wyjechał z Irlandii. Mieszkał kolejno w Rzymie, Puli, Trieście, Zurychu i Paryżu, gdzie powstawały przeniknięte wątkami autobiograficznymi jego najważniejsze dzieła. Zmarł w czasie II wojny światowej w Zurychu i tam wraz z żoną został pochowany. Jest autorem dwóch książek, które całkowicie zrewolucjonizowały prozę powieściową. Pierwsza z nich to łączący odkrywczość formalną z niezwykłą śmiałością obyczajową Ulisses (1922). Druga, Finnegans Wake, to ostatnie dzieło Joyce’a. Pisarz rozpoczął prace nad powieścią 10 marca 1923. Finneganów tren jest tekstem nowatorskim, do dziś określanym jako książka nie do przeczytania. Język, w którym dzieło zostało napisane, jest nieregularny i opiera się na odpowiednim odgłosie, sensie i rytmie.

Krzysztof Bartnicki to autor wydanej w serii Liberatura powieści Prospekt emisyjny, autor słowników, stypendysta MKiDN w dziedzinie przekładu. Publikował fragmenty Finnegans Wake w Literaturze na Świecie i Przekładańcu. Dokonane przez niego tłumaczenie Finneganów trenu jest jednym z niewielu całościowych przekładów Joyce’owskiego arcydzieła (po francuskim, włoskim, niemieckim, holenderskim, hiszpańskim, portugalskim, japońskim i koreańskim), wydane nakładem Korporacji Ha!art. Ich nakładem ukazała się również jego książka Fu wojny.

Krakowskie Biuro Festiwalowe serdecznie dziękuje tłumaczowi, Panu Krzysztofowi Bartnickiemu, za udostępnienie tłumaczenia na potrzeby projektu.

• • •

• • •

Informacja ze strony: miastoliteratury.pl

• • •

Więcej o książce Finneganów tren Jamesa Joyce'a w katalogu wydawniczym Korporacji Ha!art

Finneganów tren w naszej księgarni internetowej